سیر و تاریخچه عکاسی در ایران - میهن شات

آیا می خواهید بدانید که تاریخچه عکاسی در ایران به چه زمانی برمی گردد؟ روند عکاسی و استفاده از کاغذهای حساس به نور در سال‌ های ۱۸۳۸-۱۸۳۹ منجر به تولید دوربین های عکاسی امکانات چاپ و ظهور تصاویر عکاسی شد و این رشته را فراگیر کرد.

در آن زمان تصاویر، کالاهای لوکسی به شمار می رفتند و دوربین های عکاسی در اختیار همه مردم قرار نداشت. به طور کلی تاریخچه عکاسی در ایران به چند سال پس از این زمان باز می گردد.

چندی طول نکشید که پس از دیگر کشورهای جهان، اولین دوربین های عکاسی وارد ایران شدند. البته تعداد آن ها به انگشتان یک دست نیز نمی رسید. از آن جایی که این دوربین‌ های عکاسی بسیار گران قیمت بودند بسیاری از مردم توانایی خرید آن را نداشتند.

شاید فکر کنید اولین دوربین عکاسی در ایران توسط چه کسی خریداری شد؟ اولین دوربین عکاسی توسط حکومت وقت آن دوره خریداری شد که اواخر حکومت محمد شاه قاجار بود. این دوره مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار در ایران بود. وی به عکاسی علاقه زیادی داشت.

در این زمان عده ای از دانشجویان علاقه مند به رشته عکاسی برای ادامه تحصیل به کشورهای اروپایی رفتند. با این مقدمه در ادامه این نوشته از سایت میهن شات با ما همراه باشید تا با تاریخ عکاسی در ایران آشنا شوید.

 

اولین عکس گرفته شده در ایران

اولین عکس تاریخ ایران مربوط به بناها و عمارت های شاهی و تاریخی بود. زیرا دوربین های عکاسی اولیه به گونه ای طراحی شده بودند که سوژه عکاسی باید به مدت زیادی ثابت و بدون حرکت می ماند تا تصویر بر روی کاغذ ثبت شود. در غیر این صورت تصویری ثبت نمی شد و هر حرکتی می توانست نتیجه عکاسی را با شکست مواجه کند. به همین دلیل بهترین سوژه برای عکاسی همان کاخ ها و بناهای تاریخی بودند.

البته اولین عکس گرفته شده در ایران مربوط به تصاویر بسیاری از دوران اولیه عکاسی در ایران است که نشان‌ دهنده نوع زندگی و آداب و رسوم مردم در زمان قاجاریه بوده است.

 

 اولین عکاسان ایرانی

همانطور که گفتیم دوربین های عکاسی اولیه تنها در اختیار درباریان قرار داشت و برای خریداری عموم در بازار عرضه نشده بودند. تعداد کمی از افراد قادر به استفاده از دوربین عکاسی بودند که با نام عکاس باشی در بین مردم شناخته می شدند. عکاس باشی ها به طور معمول به عکسبرداری از درباریان اشتغال داشتند.

ملک قاسم میرزا، شاهزاده وقت از پیشگامان عکاسی در ایران بود. وی با راهنمایی ژول ریشار فرانسوی توانست در این رشته مهارت های زیادی را کسب کند. طبق سندهای به جامانده از دوران قاجاریه اولین عکسبرداری در زمان ولایتعهدی ناصرالدین میرزا در تبریز انجام شده است. شاید به جرات می توان گفت که ایشان اولین و قدیمی ترین عکاس ایرانی بودند.

اولین عکاس حرفه ای در دربار ناصرالدین شاه نیز آقارضا عکاس باشی بود که در تمام سفرها ناصرالدین شاه را همراهی و از او عکس برداری می کرد. با گذشت زمان و با ترویج عکاسی در ایران تعداد عکاس باشی ها نیز افزایش پیدا کرد. همچنین عکاس خانه هایی در سطح شهر مشغول به کار شدند.

طبق تاریخ از اولین افرادی که به عکاسی علاقه‌ مند شد و توانست مهارت های لازم را در این رشته کسب کند ناصرالدین شاه قاجار بود. وی عکاسی را به طور علمی و عملی آموخت. دوربین مورد استفاده ناصرالدین شاه بر روی سه پایه عکاسی قرار می گرفت و اندازه بزرگی نیز داشت.

در کنار فعالیت های دارالفنون و تربیت دانشجویان در رشته های مختلف، رشته عکاسی نیز به صورت آکادمیک در دارالفنون تدریس می شد. در این مدرسه از اساتید برجسته اروپایی برای تدریس عکاسی استفاده می شد. این اساتید از فرانسه، ایتالیا و اتریش برای تدریس عکاسی به دارالفنون می‌ آمدند.

 

 

 معروف ترین تصاویر عکاسی در ایران

از معروف ترین تصاویر عکاسی در ایران می توان به آلبومی که حاوی عکس های آثار باستانی ایران است اشاره نمود. این آلبوم توسط یک سرهنگ از اهالی نپال جمع آوری شده است. ویلیام اول پادشاه پروس نسخه دوم از روی این عکس ها را در اختیار دارد.

 

نخستین تصاویر دوربین عکاسی در ایران

اولین دوربین عکاسی در ایران هدیه امپراتور روسیه به محمد شاه قاجار بود. این دوربین به همراه دیپلمات روسی برای تعلیم عکاسی به ایران وارد شد. یک دوربین عکاسی نیز از طرف ملکه انگلیس به طور همزمان به دربار قاجار هدیه داده شد. این دوربین های عکاسی به شیوه داگرئوتیپ عکاسی می کردند. نحوه کار این دوربین ها با شیوه مرسوم عکاسی امروزی تفاوت بسیاری داشت.

یک سالر پس از اینکه محمد شاه قاجار فوت کرد صنعت عکاسی با اختراع دستگاه فتوگرافی تغییر و تحول های فراوانی کرد و تاریخ عکاسی در ایران از دوران ناصرالدین شاه قاجار به طور رسمی شروع شد.

قدیمی ترین عکس گرفته شده توسط ناصرالدین شاه پرتره ای است که به صورت تمام رخ از مادر خود گرفته است. همچنین یک تصویر پرتره از شاه قاجار نیز موجود می باشد که توسط وی عکاسی شده است.

آلبومی شامل ۷۵۵ قطعه عکس نیز در موزه متروپولین نیویورک وجود دارد که مربوط به اردشیر میرزا، نوه فتحعلی خان می باشد. این آلبوم از قدیمی ترین عکس های ایران است. این عکس ها به طور عمده معماری زیبا و ابنیه تاریخی را نشان می دهد و اسناد تاریخی مهمی مربوط به زندگی و درباریان می باشد.

 

معرفی پدر عکاسی در ایران

نیکول فریدنی از مشهورترین عکاسان ایرانی است که بیشتر به ثبت تصاویری از مناظر و طبیعت می پرداخت. وی در سال ۱۳۱۴ در شیراز به دنیا آمد و از ۱۴ سالگی دوربین عکاسی را دست گرفت. او را پدر عکاسی طبیعت ایران می نامند.

همچنین هادی شفائیه پدر عکاسی نوین ایران است. وی آنچنان در کارش نظم و انضباط داشت که گویی از حرفه دیگرش یعنی پزشکی به عاریت گرفته بود. هادی شفائیه بسیار خاص بود. او همیشه اعتقاد داشت که ابتدا باید مبانی را درست یاد گرفت و سپس به دنبال ساختارشکنی رفت.

هادی شفائیه در سال ۱۳۶۷ ایران را ترک کرد. از میان هزاران نگاتیو که در طی سالها عکاسی کرده بود تنها تعدادی از آنها را در جعبه ای به ابعاد۱۳در۱۸ سانتی متر با خود به آمریکا برد و بقیه نگاتیو های خود را قیچی کرد. از مجموعه عکس هایی که توسط شفائیه گرفته شد می توان به عکس محمدرضا شاه پهلوی که بر روی اسکناس ۲۰ ریالی دوران پهلوی قرار داشت اشاره نمود.

 

کلام پایانی

آنچه در این نوشته از سایت میهن شات به بررسی آن پرداختیم تاریخ عکاسی در ایران می باشد. امیدواریم از مطالعه این نوشته لذت برده و به اطلاعات ارزنده ای در این زمینه دست یافته باشید.

با مراجعه به فروشگاه عکس میهن شات و مشاهده گالری ها و دسته بندی های مختلف، تصاویری با فرمت ها و کیفیت های متفاوت را خریداری کنید. میهن شات، مرجع فروش عکس های ایرانی شما را در این زمینه یاری می کند.